Vắc-xin não mô cầu là loại vắc-xin giúp bảo vệ cơ thể khỏi vi khuẩn Neisseria meningitidis – một trong những tác nhân chính gây ra viêm màng não mô cầu có thể dẫn đến tử vong. Vấn đề được nhiều bậc phụ huynh quan tâm khi đưa con đi tiêm chủng là nên tiêm phòng não mô cầu AC hay BC?
Vi khuẩn Neisseria meningitidis có thể gây nhiễm trùng màng não và máu có tỷ lệ tử vong cao, từ 10 – 15%, ngay cả khi được điều trị. Khoảng 20% số người sống khi được điều trị có thể gặp phải các biến chứng như mất thính lực, tổn thương não.
Contents
Vắc-xin não mô cầu là gì?
Vắc-xin não mô cầu là loại vắc-xin được phát triển để bảo vệ cơ thể khỏi vi khuẩn Neisseria meningitidis, một trong những tác nhân chính gây ra viêm màng não mô cầu có thể ảnh hưởng đến não, tủy sống và các bộ phận khác của cơ thể. Vi khuẩn này có thể lây lan qua đường hô hấp gây nhiễm trùng huyết nhanh chóng đặc biệt là trong môi trường đông đúc.
Vắc-xin não mô cầu thường được khuyến cáo tiêm cho trẻ em, thanh thiếu niên và người có hệ miễn dịch suy giảm nên tiêm phòng để giảm nguy cơ lây nhiễm.
Vắc-xin não mô cầu là loại vắc-xin giúp bảo vệ cơ thể khỏi vi khuẩn Neisseria meningitidis
Hiện nay, có một số loại vắc-xin não mô cầu phổ biến được sử dụng bao gồm vắc-xin não mô cầu nhóm A, C, W, Y (ACWY) giúp bảo vệ chống lại bốn nhóm vi khuẩn não mô cầu gây bệnh, bao gồm nhóm A, C, W và Y. Vắc-xin não mô cầu nhóm B (MenB) được sử dụng để chống lại nhóm vi khuẩn Neisseria meningitidis nhóm B.
Có nhiều nhóm huyết thanh khác nhau của vi khuẩn này, trong đó nhóm A, B, C, W, Y là phổ biến nhất. Tiêm vắc-xin viêm màng não mô cầu giúp giảm thiểu nguy cơ các biến chứng nghiêm trọng như mất thính lực, tổn thương não hoặc sốc nhiễm khuẩn. Viêm màng não mô cầu có thể tiến triển rất nhanh, dẫn đến tử vong trong vòng vài giờ.
Vắc-xin não mô cầu được chứng minh là có hiệu quả trong việc ngăn ngừa các bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn này dù không thể bảo vệ 100% đối với tất cả các loại vi khuẩn não mô cầu. Ngoài tiêm vắc-xin bạn cần kết hợp với các biện pháp phòng ngừa như đeo khẩu trang, vệ sinh cá nhân sạch sẽ, tăng đề kháng,…
Sự khác biệt giữa vắc-xin viêm não mô cầu AC và BC
Tiêu chí
Viêm não mô cầu AC
Viêm não mô cầu BC
Phòng ngừa
Chủng A & C
Chủng B & C
Đối tượng tiêm
Vắc-xin này thường được tiêm cho trẻ em từ 2 tuổi trở lên nhưng có thể tiêm cho trẻ nhỏ hơn trong một số trường hợp theo chỉ định của bác sĩ.
Vắc-xin BC có thể tiêm cho trẻ từ 6 tháng tuổi, và ở một số nơi có thể tiêm cho trẻ sơ sinh.
Liều tiêm
1 liều duy nhất và có thể bảo vệ trong 3-5 năm.
Thường cần 2 liều, mỗi liều cách nhau khoảng 6-8 tuần, và bảo vệ trong 3-5 năm.
Thời gian bảo vệ
3-5 năm
3-5 năm
Nên tiêm phòng não mô cầu AC hay BC?
Việc phụ huynh lựa chọn tiêm vắc-xin viêm não mô cầu AC hay BC phụ thuộc vào một số yếu tố như độ tuổi của trẻ, tình trạng sức khỏe và mức độ phổ biến của các chủng vi khuẩn nơi đang sống. Tuy nhiên cha mẹ có thể tham khảo lời khuyên của các chuyên gia y tế về mũi vắc -xin này như sau:
Vắc-xin BC thường được khuyến nghị dùng cho trẻ em từ 6 tháng tuổi vì khả năng bảo vệ đối với các chủng vi khuẩn nhóm B. Nếu trẻ dưới 2 tuổi và bạn muốn bảo vệ ngay từ khi bé còn nhỏ, vắc-xin BC là lựa chọn hợp lý hơn vì nó giúp bảo vệ chống lại cả chủng B và C. Các chủng B và C là những nguyên nhân phổ biến nhất gây bệnh viêm não mô cầu ở trên thế giới. Vắc-xin BC được xem là cần thiết hơn trong việc bảo vệ đối với chủng B.
Vắc-xin AC có thể được dùng cho trẻ em từ 2 tuổi trở lên, đặc biệt khi nguy cơ nhiễm chủng vi khuẩn nhóm A và C cao hơn. Chủng A thường sẽ gây bệnh viêm màng não ở các khu vực có dịch hoặc nơi tập trung đông dân cư. Chủng C là loại gây ra một số đợt bùng phát dịch trong các cộng đồng. Nếu có điều kiện cha mẹ nên tiêm cả hai loại vắc-xin AC và BC để bảo vệ toàn diện.
Sự khác biệt giữa vắc-xin viêm não mô cầu AC và vắc-xin viêm não mô cầu BC chủ yếu nằm ở các chủng vi khuẩn mà chúng có tác dụng phòng ngừa, đối tượng và liều sử dụng.
Phụ huynh nên tham khảo ý kiến bác sĩ để chọn vắc-xin phù hợp
Tiêm phòng não mô cầu có thể gây sốt nhẹ ở một số người sau khi tiêm nhưng không phải ai cũng gặp phải phản ứng này và mức độ sốt có thể thay đổi tùy theo từng người. Đây là phản ứng bình thường của cơ thể khi có vắc-xin và là dấu hiệu cho thấy hệ miễn dịch đang kích hoạt để tạo ra sự bảo vệ chống lại bệnh.
Thông thường, sau khi tiêm vắc-xin phòng não mô cầu, cơ thể có thể xuất hiện một số phản ứng phụ như sốt nhẹ từ 37,5 – 38,5°C thường kéo dài khoảng 24-48 giờ rồi tự hết. Một số người có thể cảm thấy đau nhẹ hoặc sưng đỏ tại chỗ tiêm, đau cơ, đau đầu thường biến mất sau 1-2 ngày. Nhìn chung, tiêm vắc-xin não mô cầu AC hay BC nếu có sốt nhẹ sau tiêm cũng là hiện tượng phổ biến bạn không cần quá lo lắng.
Bài viết của Warliberal.com đã giải đáp thắc mắc nên tiêm phòng não mô cầu AC hay BC cũng như các tác dụng khi tiêm vắc-xin viêm não mô cầu AC và BC. Có thể thấy, cả vắc-xin viêm não mô cầu AC và BC đều có khả năng bảo vệ khác nhau tùy thuộc vào nhóm serotype của vi khuẩn não mô cầu. Tùy vào nhu cầu bảo vệ cụ thể để xác định loại vắc-xin phù hợp nhất với độ tuổi và tình hình sức khỏe của trẻ.
Cả hai loại vắc-xin viêm não mô cầu AC hay BC đều giúp ngăn ngừa bệnh viêm màng não mô cầu nguy hiểm cho con người. Tốt nhất phụ huynh nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi quyết định lựa chọn tiêm vắc-xin viêm não mô cầu AC hay BC để đảm bảo sự bảo vệ tốt nhất cho sức khỏe.
